تفاوت ESX و ESXi چیست؟ بررسی کامل از تاریخچه تا امروز

در دنیای مجازی‌سازی، نام VMware همیشه در صدر تکنولوژی‌ها دیده می‌شود. دو محصول مهم این شرکت، یعنی ESX و ESXi، نقش کلیدی در ایجاد و مدیریت ماشین‌های مجازی دارند. اگر به دنبال ورود به دنیای مجازی‌سازی هستید یا در این مسیر فعالیت می‌کنید، آشنایی با تفاوت این دو تکنولوژی برایتان ضروری است. در این مقاله، به زبان ساده اما حرفه‌ای، تفاوت ESX و ESXi را بررسی می‌کنیم، به تاریخچه آن‌ها می‌پردازیم، دلیل جایگزینی ESXi را توضیح می‌دهیم و به نسخه‌های مختلف آن‌ها اشاره می‌کنیم.

اول از همه شما باید بدانید که ESX سالهاست که دیگر وجود خارجی ندارد و بین این دو محصول تفاوت‌های زیادی وجود دارد. تفاوت ESX و ESXi در همین یک حرف i خلاصه نمی‌شود و باید به‌عنوان یک کارشناس شبکه تفاوت این دو محصول را بدانید.

VMware چیست و چرا اهمیت دارد؟

VMware یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در حوزه مجازی‌سازی است که با ارائه محصولات مختلفی مانند vSphere، ESXi، vCenter و… توانسته بخش عمده‌ای از بازار دیتاسنترهای دنیا را به خود اختصاص دهد. مجازی‌سازی به شما اجازه می‌دهد چندین سیستم‌عامل را به‌صورت هم‌زمان روی یک سخت‌افزار نصب کرده و مدیریت کنید. این مورد باعث می‌شود که بهره‌وردی (Utilization) افزایش یابد و از سخت‌افزار استفاده بهینه برد.

آموزش کامل VMWare Workstation

آموزش کامل مجازی سازی با VMware Workstation
از نصب تا نرم‌افزار تا اجرای سناریو

ثبت‌نام و شروع یادگیری

هایپروایزر چیست؟ (Hypervisor)

قبل از ورود به بحث ESX و ESXi، باید بدانیم هایپروایزر چیست. هایپروایزر نرم‌افزاری است که منابع سخت‌افزار را بین چند ماشین مجازی تقسیم می‌کند. به بیان ساده‌تر، نقش مدیر اصلی منابع بین سیستم‌عامل‌ها را بازی می‌کند. قبلا به صورت کامل در مورد هایپروایزور صحبت کردیم.

هایپروایزرها به دو نوع تقسیم می‌شوند:

1. Type 1 (روی سخت‌افزار نصب می‌شود): مثل ESX و ESXi
2. Type 2 (روی سیستم‌عامل نصب می‌شود): مثل VMware Workstation یا VirtualBox

قبل از اینکه به سراغ تفاوت ESX و ESXi برویم ابتدا در مورد هر کدام یک تاریخچه‌ای می‌گوئیم و با مکانیزم کاری آن‌ها آشنا می‌شویم.

ESX چیست؟

ESX (Elastic Sky X) اولین نسخه هایپروایزر شرکت VMware بود که در اوایل دهه ۲۰۰۰ معرفی شد. این نرم‌افزار به صورت مستقیم روی سخت‌افزار نصب می‌شد (نوع اول) و اجازه اجرای ماشین‌های مجازی را می‌داد. در نسخه‌های اولیه ESX، مجازی‌سازی توسط یک هسته مستقل انجام می‌شد که روی یک سیستم‌عامل لینوکسی به نام Service Console نصب شده بود. این ساختار باعث می‌شد ابزارهای مدیریتی به‌صورت جداگانه روی سیستم‌عامل قرار بگیرند و کنسول یکپارچه‌ای برای کنترل همه امکانات وجود نداشته باشد.

در واقع وقتی وارد کنسول ESX می‌شدید، با محیط لینوکس روبه‌رو بودید. وظیفه مدیریت سخت‌افزارها نیز بر عهده همین هسته لینوکسی بود. آخرین نسخه از این مدل، ESX 4.1 بود که پس از آن، VMware توسعه آن را متوقف کرد. ویژگی‌ها اصلی ESX:

• دارای Service Console بود (یک محیط لینوکسی برای مدیریت داخلی)
• مصرف منابع نسبتاً بالا
• کنترل دستی بیشتر توسط مدیر سیستم
• پایداری مناسب اما نیازمند مدیریت دقیق

ESXi چیست؟

ESXi نسخه بعدی و به‌روز‌شده ESX است که در سال ۲۰۰۷ توسط VMware معرفی شد. در این نسخه، VMware تصمیم گرفت Service Console را حذف کند و تمرکز را روی هسته سبک‌وزن و بهینه‌سازی منابع بگذارد. ESXi که مخفف Elastic Sky X Integrated هست، نمایانگر نسل جدیدی از پلتفرم‌های مجازی‌سازی شرکت VMware به‌شمار میاد.

کلمه “Integrated” یا همان “یکپارچه” به تغییرات مهمی اشاره دارد که در ساختار این محصول ایجاد شده است. برخلاف نسخه قبلی یعنی ESX، دیگر خبری از سیستم‌عامل میانی یا همان Service Console نیست. به‌جای آن، VMware یک هسته اختصاصی با نام VMKernel توسعه داده که تمام ابزارهای مدیریتی و مانیتورینگ به صورت مستقیم و داخلی روی همین هسته نصب شده‌اند. این موضوع باعث شده تا سرعت، هماهنگی و امنیت بیشتری نسبت به قبل فراهم شود.

یکی از بزرگ‌ترین تفاوت‌ها در سبک بودن ESXi نسبت به ESX هست. حجم کمتر کدها در ESXi نه تنها بروزرسانی و پچ‌کردن رو ساده‌تر می‌کند، بلکه از نظر امنیتی هم به دلیل نداشتن هسته متن‌باز، مقاومت بالاتری دارد. VMware در این نسخه از چیزی به نام DCUI یا “Direct Console User Interface” استفاده کرده است که محیط گرافیکی ساده‌ای برای مدیریت سیستم در اختیار مدیر شبکه قرار می‌دهد.

نصب و راه‌اندازی ESXi نسبت به ESX هم سریع‌تر و بدون دردسرتر انجام می‌شود. در حالی که ESX از شل لینوکس برای مدیریت استفاده می‌کرد، ESXi دارای Shell مخصوص به خودش هست. جالبه بدونید VMKernel ترکیبی از ساختارهای لینوکس و یونیکس را در خودش دارد، اما با یک طراحی اختصاصی و بهینه‌سازی‌شده مخصوص به خود. ویژگی‌های کلی VMWare WSXi:

• بسیار سبک‌تر از ESX
• فاقد Service Console
• امنیت بالاتر
• مدیریت آسان‌تر از طریق vCenter
• مصرف منابع کمتر

تفاوت ESX و ESXi به صورت کلی

ESX و ESXi از چه سیستم‌عاملی الهام گرفته‌اند؟

هر دو این محصولات از هسته لینوکس الهام گرفته‌اند. در نسخه‌های ابتدایی ESX، از یک محیط لینوکسی به نام Red Hat Linux برای Service Console استفاده می‌شد. اما در ESXi، VMware به سمت ساخت یک سیستم عامل اختصاصی سبک رفت که وابسته به لینوکس نباشد.

چرا ESX حذف شد و ESXi جایگزین آن شد؟

دلایل اصلی:

1. ساده‌سازی و کاهش پیچیدگی
2. کاهش مصرف منابع
3. بهبود امنیت (حذف نقاط آسیب‌پذیر Service Console)
4. امکان اتوماسیون بهتر با ابزارهایی مثل PowerCLI
5. مدیریت مرکزی راحت‌تر از طریق vCenter

در سال ۲۰۱۰، VMware اعلام کرد که نسخه ۴.۱ آخرین نسخه ESX خواهد بود و پس از آن فقط از ESXi پشتیبانی خواهد شد.

نسخه‌های مختلف ESXi تا امروز

از زمان معرفی ESXi تا به امروز، نسخه‌های مختلفی ارائه شده‌اند که به‌مرور ویژگی‌ها و امنیت بهتری پیدا کرده‌اند:

1. ESXi 3.5 (۲۰۰۷)
2. ESXi 4.0 / 4.1 (۲۰۰۹-۲۰۱۰)
3. ESXi 5.x (۲۰۱۱-۲۰۱۳)
4. ESXi 6.x (۲۰۱۵-۲۰۱۷)
5. ESXi 7.x (۲۰۲۰)
6. ESXi 8.x (۲۰۲۲ تا اکنون)

هر نسخه با محیط مدیریتی جدیدتر، پشتیبانی از سخت‌افزارهای به‌روزتر، و امکانات حرفه‌ای‌تری مثل vSAN، DRS، و vMotion همراه بوده است.

مزایای استفاده از ESXi برای کسب‌وکارها

1. صرفه‌جویی در هزینه‌های سخت‌افزاری
2. افزایش بهره‌وری منابع
3. مدیریت ساده‌تر سرورها
4. انعطاف‌پذیری بالا برای تست، توسعه و اجرا
5. امنیت بالا با به‌روزرسانی‌های مداوم

نتیجه‌گیری

در دنیای امروز که سرعت، امنیت و بهره‌وری از منابع حرف اول را می‌زنند، استفاده از ESXi به‌عنوان یک هایپروایزر سبک، امن و پایدار، بهترین گزینه برای سازمان‌ها و مدیران شبکه است. اگر هنوز از ESX یا راهکارهای سنتی استفاده می‌کنید البته بعید میدونم جایی هنوز از ESX استفاده کنه، وقت آن رسیده که به سمت ESXi و مدیریت مدرن دیتاسنتر حرکت کنید.

دوره ادمین شبکه برتر | وارد بازار کار شو!

🚀 دوره پشتیبان شبکه (Help Desk) | راهی سریع به دنیای IT
🎯 آیا به دنیای فناوری و شبکه علاقه داری؟
🔧 می‌خواهی وارد دنیای شغل‌های پردرآمد IT بشی؟
💡 این دوره تمام چیزی است که برای شروع نیاز داری!

ثبت‌نام در این دوره و شروع

منبع: آکادمی بامادون

مطالب مرتبط: 👇👇

• تفاوت بافر و کش چیست؟ بررسی مفاهیم Buffer و Cache
• تفاوت OVF و OVA در VMware | تفاوت‌ها، کاربردها و نحوه‌ی خروجی گرفتن
• مدیریت RAM در VMware ESXi: تفاوت Reservation، Limit و Share در ماشین‌های مجازی
• تفاوت Thin Client و Zero Client چیست؟ تین کلاینت در مقابل زیرو کلاینت
• 10 مشکل رایج در شبکه‌های کامپیوتری و روش‌ حل مشکلات شبکه
• تفاوت ویندوز سرور و ویندوز کلاینت چیست؟ هر آنچه باید بدانید!
• تفاوت سرور و Workstation چیست؟ | تفاوت کلاینت و سرور در چیست؟
• Hot Swap، Hot Plug و Hot Add در مجازی‌سازی و سخت‌افزار سرورها چیست؟